Đầu tư chứng khoán là gì
Đầu tư chứng khoán là một trong những cách thức đầu tư gián tiếp và hiệu quả đối với các nhà đầu tư trong nền kinh tế có thị trường tài chính và thị trường chứng khoán phát triển. Ở Việt Nam đầu tư chứng khoán là một trong những mô hình đầu tư tài chính mới phát triển
Đầu tư chứng khoán là gì ? Là câu hỏi cho các bạn mới nghiên cứu về lĩnh vực thị trường chứng khoán thì trong bài viết này sẽ giải thích rõ bản chất của đầu tư chứng khoán là gì
Đầu tư chứng khoán là gì
Đầu tư chứng khoán cũng là hoạt động có bản chất giống như hoạt động đầu tư thông thường với việc chỉ một khoản vốn hoặc khoản tiền hiện tại nhằm kỳ vọng thu về một khoản tiền nhiều hơn trong tương lai. Khoản tiền chênh lệch giữ số tiền hiện tại và số tiền nhận được trong tương lai được gọi là lãi
Lãi suất thông thường là tỷ lệ giữa khoản tiền nhận được trong tương lai và khoản tiền bỏ ra ở hiện tại. Nếu bạn có thể đổi 100.000 đồng hôm nay để lấy 104.000 đồng một năm sau đó, lãi suất cho việc đầu tư (gọi là giá trị thời gian của tiền) là 4% ((104.000 – 100.000)/100.000 × 100%).
Như vậy, bạn đã từ bỏ 100.000 đồng hôm nay để kỳ vọng được tiêu dùng 104.000 đồng trong tương lai. Điều này có được với giả định rằng mức giá chung trong nền kinh tế là không đổi. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng có sự thay đổi trong giá cả, bạn sẽ yêu cầu lãi suất cao hơn để bù lại. Ví dụ, bạn nghĩ rằng giá cả tăng (lạm phát) với tỷ lệ 2% trong suốt thời gian đầu tư, bạn sẽ yêu cầu tăng lãi suất lên 2%. Trong ví dụ vừa rồi, bạn sẽ yêu cầu 106.000 đồng trong tương lai để hy sinh tiêu dùng 100.000 đồng trong suốt thời kỳ lạm phát (mức lãi suất bù đắp rủi ro 6% trên danh nghĩa sẽ được yêu cầu để thay cho 4%).
Hơn nữa, nếu việc thanh toán trong tương lai của khoản đầu tư không được chắc chắn, nhà đầu tư sẽ yêu cầu lãi suất bằng: giá trị thời gian của tiền + tỷ lệ lạm phát. Việc thanh toán cho khoản đầu tư là không chắc chắn được gọi là rủi ro đầu tư. Phần thêm vào lãi suất phi rủi ro danh nghĩa được gọi là phần bù rủi ro. Trong ví dụ trước, bạn sẽ yêu cầu nhiều hơn 106.000 đồng một năm sau ngày đầu tư để bù đắp cho sự không chắc chắn của khoản thu nhập. Nếu khoản tiền yêu cầu là 110.000 đồng thì 4.000 đồng (hay 4%) sẽ được xem là phần bù rủi ro.
Từ ví dụ trên, có thể hiểu chính xác hơn, đầu tư là sự đánh đổi tiêu dùng trong hiện tại trong một khoảng thời gian để nhận được một khoản tiền lớn hơn trong tương lai, khoản tiền này phải đủ để bù đắp cho nhà đầu tư về: (1) khoảng thời gian đầu tư; (2) về tỷ lệ lạm phát kỳ vọng và (3) về việc không chắc chắn được thanh toán trong tương lai (rủi ro thanh toán).
Qua ví dụ về đầu tư nói chung thì đầu tư chứng khoán là gì ?
Khái niệm đầu tư trên bao hàm tất cả các loại hình đầu tư; từ đầu tư của các doanh nghiệp vào nhà xưởng và thiết bị cho đến hoạt động đầu tư của các cá nhân vào cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc bất động sản. Trên cơ sở khái niệm đầu tư chung, đầu tư chứng khoán chính là hoạt động đầu tư tạo ra lợi nhuận trên cơ sở đầu tư vào các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh và các loại tài sản tài chính có giá khác.
Các nhà đầu tư có thể là cá nhân, Chính phủ, quỹ đầu tư hoặc doanh nghiệp. Định nghĩa này cũng bao hàm tất cả các loại hình đầu tư; từ đầu tư của các doanh nghiệp vào nhà xưởng và thiết bị. cho đến hoạt động đầu tư của các cá nhân vào cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc bất động sản. Ở đây nhấn mạnh đến hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư cá nhân. Trong mọi trường hợp, nhà đầu tư sẽ bỏ ra một khoản tiền nhất định hôm nay để thu được một dòng tiền thu nhập dự kiến trong tương lai lớn hơn khoản đã bỏ ra.
Đến đây, chúng ta đã trả lời được câu hỏi vì sao người ta lại đầu tư và họ muốn gì từ hoạt động đầu tư đó. Họ đầu tư để thu được lợi tức từ khoản tiền tiết kiệm nhờ sự trì hoãn việc tiêu dùng khoản tiền đó. Họ muốn tỷ lệ lợi tức đủ để bù đắp cho họ về: thời gian, tỷ lệ lạm phát dự kiến, và rủi ro thanh toán. Tỷ lệ lợi tức này được gọi là tỷ lệ lợi tức yêu cầu của nhà đầu tư.
- Cuốn Fundamentals of Investment – NXB Prentice Hall đưa ra khái niệm đầu tư: “Đầu tư là việc chấp nhận bỏ đi việc tiêu dùng một số tiền hiện tại để có được một số tiền trong tương lai (bao gồm số tiền gốc và số tiền lãi thu về như lãi suất, cổ tức, chênh lệch giá...)”.
- Sách Investment Performence Measurement định nghĩa: “Đầu tư là một việc mất đi một vài thứ gì đó trong hiện tại mà chúng ta có thể dự tính sẽ thu được một khoản lợi tức trong tương lai lớn hơn những gì mà chúng ta đã bỏ ra. Phần chênh lệch giữa việc bỏ vốn và thu vốn là thu nhập cho hoạt động đầu tư này”.
- Từ điển các thuật ngữ về thị trường chứng khoán: “Đầu tư đó là việc bỏ vốn thường xuyên, lâu dài hoặc là trong ngắn hạn vào các tài sản tài chính, các tài sản thực, kinh doanh hoặc một vài thứ gì khác mà có rủi ro thấp để mong kiếm được lợi tức từ quyền sở hữu hay sử dụng nó”.
Trên có sở khái niệm đầu tư trên, hoạt động đầu tư chứng khoán được xem là hoạt động đầu tư gián tiếp hay đầu tư tài chính, nhằm phân biệt với hoạt động đầu tư thực ( đầu tư trực tiếp)
- Đầu tư trực tiếp (đầu tư thực) là việc nhà đầu tư (thường là nhà đầu tư có tổ chức lớn hoặc là các doanh nghiệp) thực hiện việc bỏ vốn vào các tài sản hữu hình như nhà xưởng, máy móc, trang thiết bị,…
- Đầu tư gián tiếp (đầu tư tài chính / đầu tư chứng khoán) là việc các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức thực hiện việc bỏ vốn để nắm giữ các hợp đồng, cam kết ghi trên giấy hoặc bút toán ghi sổ như trái phiếu, tín phiếu, cổ phiếu, góp vốn liên doanh…
Trên là bài viết đầu tư chứng khoán là gì ? giúp bạn có cái nhìn rõ hơn khi nghiên cứu về lĩnh vực này, ngoài ra bạn có thể xem thêm: Phân loại đầu tư chứng khoán
