Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực có những điểm giống và khác nhau như thế nào thì trong bài viết này sẽ giải thích kèm ví dụ để bạn hình dung rõ hơn về 2 loại lãi suất này
Lãi suất danh nghĩa là gì
Lãi suất danh nghĩa là lãi suất nêu lên trong các hợp đồng vay vốn hoặc nêu lên trong thuộc tính của một số loại chứng khoán như trái phiếu.
Ví dụ: một người vay ngân hàng món vay đơn (vay đầu kỳ, cuối kỳ trả gốc và lãi) với lãi suất 10%. Như vậy ở đây, 10% là lãi suất danh nghĩa. Lãi suất trả hàng năm của một loại trái phiếu chính phủ cũng là lãi suất danh nghĩa.
Lãi suất thực là gì
Trong các phân biệt lãi suất nêu trên, tất cả các khái niệm lãi suất đều chưa đề cập tới tác động của lạm phát tới lãi suất, và do vậy, các khái niệm lãi suất ở trên vẫn là lãi suất danh nghĩa để phân biệt với lãi suất thực.
Lãi suất thực là lãi suất được tính ở dạng hiện vật, là lãi suất được điều chỉnh loại bỏ tác động của những thay đổi dự tính về mức giá ra khỏi lãi suất danh nghĩa, và do đó phản ánh chính xác hơn chi phí của việc vay mượn.
Ví dụ: đầu năm ngân hàng cho vay 100 triệu lãi suất 10%/năm (lãi suất danh nghĩa). Nếu tính số tiền cho vay ra thóc, đầu năm giá thóc là 5 triệu/tấn tương đương với cho vay 20 tấn thóc. Cuối năm dự kiến tăng lên 5,2 triệu/tấn. Như vậy số thóc cuối năm dự kiến thu về là 110/5,2 = 21,15 tấn. Lãi suất tính theo thóc là:
Đây là lãi suất thực của việc cho vay tiền sau khi đã loại bỏ tác động của lạm phát. Mối quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa, lãi suất thực và tỉ lệ lạm phát dự kiến được thể hiện qua Phương trình Fisher để kỷ niệm tên người đâù tiên nêu lên quan hệ này:
Trên thực tế đối với một khoản vay hay đầu tư, người ta quan tâm tới cả lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực. Lãi suất danh nghĩa được tính trên giá trị danh nghĩa của khoản vay hay mệnh giá chứng khoán dùng để xác định dòng tiền liên quan tới chứng khoán hay khoản vay đó. Còn lãi suất thực được tính toán để so sánh giữa việc cho vay hay năm giữ tài sản (vàng). Nếu lãu suất danh nghĩa thấp hơn tỷ lệ lạm phát dự tính (lãi suất thực âm), người ta sẽ không cho vay hoặc đầu tư tiền mà nắm giữ các tài sản hiện vật (vàng) để bảo toàn giá trị
Trên là bài viết giải thích rõ lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực, nếu bạn muốn trở thành nhà đầu tư tài chính giỏi hãy tham khảo thêm khóa: Học kế toán tổng hợp online
Tham khảo thêm bài tiếp: Lãi suất hoàn vốn và tỷ suất lợi nhuân
