Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm

Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai mặt của quá trình sản xuất. Chi phí phản ánh mặt hao phí còn giá thành phản ánh mặt kết quả

Giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có mỗi quan hệ mật thiết với nhau. Cơ sở để tập hợp chi phí sản xuất là những khoản hao phí doanh nghiệp đã bỏ ra, còn cơ sở để tính giá thành là những số liệu chi phí đã được tập hợp. Về bản chất chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều là biểu hiện bằng tiền của những hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà doanh nghiệp dã bỏ ra trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên chúng cũng có những mặt khác biệt

Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm

Về thực chất chi phí và giá thành là hai mặt khác nhau của quá trình sản xuất. Chi phí sản xuất phản ánh mặt hao phí sản xuất, còn giá thành sản phẩm phản ánh mặt kết quả sản xuất. Tất cả những khoản chi phí phát sinh (kỳ này hay kỳ trước chuyển sang) và các chi phí tính trước có liên quan đến khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành trong kỳ sẽ tạo nên chỉ tiêu giá thành sản phẩm.

Có thể hiểu rằng, giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra bất kể ở kỳ nào nhưng có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm đã hoàn thành trong kỳ.

Chi phí sản xuất luôn gắn với thời kỳ phát sinh chi phí còn giá thành sản phẩm thì gắn với khối lượng sản phẩm sản xuất đã hoàn thành. Để tập hợp chi phí cần căn cứ vào thời kỳ phát sinh chi phí (tháng, quý, năm). Chi phí sản xuất bao gồm cả những chi phí đã trả trước trong kỳ chưa phân bổ cho kỳ này và những chi phí phỉa trả kỳ trước nhưng kỳ này mới phát sinh. Giá thành sản phẩm chỉ liên quan đến chi phí phải trả trong kỳ và chi phí trả trước phân bổ trong kỳ

Chi phí sản xuất không chỉ liên quan đến khối lượng sản phẩm đã hoàn thành mà còn liên quan đến khối lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ và khối lượng sản phẩm hỏng. Còn giá thành sản phẩm thì không liên quan đến chi phí sản xuất của sản phẩm dở dang cuối kỳ và sản phẩm hỏng nhưng lại liên quan đến chi phí sản xuất của sản phẩm dở dang kỳ trước chuyển sang.

Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm được thể hiện qua sơ đồ sau:

Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ	Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ
Tổng giá thành sản phẩm		Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ

Qua sơ đồ trên, có thể thấy:

Tổng giá thành sản phẩm

=

Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ

+

Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ

–

Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ

Khi chi phí sản xuất dở dang (giá trị sản phẩm dở dang) đầu kỳ và cuối kỳ bằng nhau hoặc các ngành sản xuất không có sản phẩm dở dang thì tổng giá thành sản phẩm bằng với tổng chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ.

Ví dụ mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm

Công ty cổ phần MHN sản xuất thép ɸ6, đầu tháng 3/2021 Công ty có giá trị  sản phẩm dở dang là 50.000.000, chi phí sản xuất phát sinh tháng 3 là 460.000.000, giá trị sản  phẩm dở dang cuối tháng 3 là 60.000.000, số lượng thép hoàn thành là 50.000 kg.

Chi phí sản xuất dở dang đầu kì 50 triệu đồng	Chi phí sản xuất phát sinh trong kì 460 triệu đồng
Tổng giá thành sản phẩm		Chi phí sản xuất  dở dang cuối kì: 60 triệu đồng

Tổng giá thành sản phẩm= 50.000.000 + 460.000.000 − 60.000.000 = 450.000.000

Giá thành 1 kg thép ɸ6 = 450.000.000/50.000 kg = 9000 đồng/kg.

Trên là bài viết mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm dành cho những ai mới học kế toán sản xuất có thể hiểu rõ hơn để phân biệt được chi phí và giá thành

Xem tiếp bài: Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất