Tài chính doanh nghiệp là gì

Quá trình hoạt động của doanh nghiệp là quá trình kết hợp các yếu tố đầu vào như nhà xưởng thiết bị, nguyên vật liệu… và sức lao động để tạo ra yếu tố đầu ra là hàng hóa và tiêu thụ hàng hóa đó để thu lợi nhuận.

Tài chính doanh nghiệp được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp với các  chủ thể trong nền kinh tế.

Khái niệm tài chính doanh nghiệp là gì

Tài chính doanh nghiệp: Là hệ thống các luồng chuyển dịch giá trị phản ánh sự vận động và chuyển hóa các  nguồn tài chính trong quá trình phân phối để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp phục vụ cho  hoạt động kinh doanh nhằm đạt tới các mục tiêu của doanh nghiệp.

Xét theo phạm vi hoạt động, các quan hệ tài chính doanh nghiệp bao gồm:

♦ Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với Nhà nước: Nhà nước đầu tư vốn cho doanh nghiệp hoạt động,  doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước (thuế, phí, lệ phí…) – Xem thêm: Thuế là gì

♦ Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ thể khác trên thị trường: thanh toán tiền mua bán hàng  hóa, dịch vụ, quan hệ với các ngân hàng các tổ chức tín dụng trong hoạt động huy động vốn, cho vay,  đầu tư…

♦ Quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp: thanh toán tiền lương, tiền công cho người lao động trong  doanh nghiệp; quan hệ thanh toán giữa các bộ phận trong doanh nghiệp; hoạt động phân phối lợi nhuận  sau thuế, phân phối và sử dụng các quỹ doanh nghiệp…

Xét theo nội dung kinh tế, các quan hệ tài chính doanh nghiệp bao gồm:

♦ Quan hệ tài chính trong quá trình khai thác, thu hút vốn: doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, trái phiếu, gọi  vốn liên doanh, liên kết, đi vay.

♦ Quan hệ tài chính trong quá trình đầu tư, sử dụng vốn (diễn ra cả ở bên trong và bên ngoài doanh nghiệp):  đầu tư góp vốn liên doanh, mua cổ phiếu, trái phiếu của doanh nghiệp khác.

♦ Quan hệ tài chính trong quá trình phân phối kết quả kinh doanh – thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp:  là quá trình phân phối lợi ích kinh tế giữa doanh nghiệp với các chủ thể liên quan như: Nhà nước (nộp thuế,  phí, lệ phí), ngân hàng và các chủ nợ (trả lãi vay), người lao động (quỹ khen thưởng, phúc lợi), chủ sở hữu  về vốn (trả cổ tức).

Nếu bạn chưa có kiến thức về kế toán tài chính doanh nghiệp thì có thể tham khảo thêm: Học kế toán online

Các quyết định tài chính của doanh nghiệp

Để tiến hành sản xuất kinh doanh, người quản lý tài chính doanh nghiệp phải xử lý các quan hệ tài chính thông qua phương thức giải quyết các vấn đề liên quan đến đầu tư, mua sắm, tài trợ vốn và quản lý tài sản nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Ba vấn đề trên không phải là tất cả mọi vấn đề tài chính doanh nghiệp, nhưng đó là ba vấn đề lớn nhất và quan trọng nhất. Nghiên cứu tài chính doanh nghiệp thực chất là nghiên cứu cách giải quyết ba vấn đề đó. Khi đưa ra được cách giải quyết ba vấn đề trên thì đó chính là đưa ra các quyết định tài chính của doanh nghiệp.

Như vậy có thể thấy tài chính doanh nghiệp liên quan đến các loại quyết định chính như: quyết định đầu tư, quyết định tài trợ vốn, quyết định quản lý tài sản và quyết định phân phối lợi nhuận.

a. Quyết định đầu tư:

Khái niệm: Quyết định đầu tư là những quyết định liên quan đến tổng giá trị tài sản và giá trị từng bộ  phận tài sản, mối quan hệ cân đối giữa các bộ phận tài sản của doanh nghiệp.

Các quyết định đầu tư chủ yếu của doanh nghiệp bao gồm:

- Quyết định đầu tư tài sản ngắn hạn: Quyết định tồn quỹ, tồn kho, chính sách bán hàng, đầu tư tài  chính ngắn hạn;

Xem thêm: Tài sản ngắn hạn là gì

- Quyết định đầu tư tài sản dài hạn: Quyết định mua sắm tài sản cố định, đầu tư dự án, đầu tư tài chính dài hạn;

Xem thêm: Tài sản dài hạn là gì

- Quyết định quan hệ cơ cấu giữa đầu tư tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn:

- Quyết định sử dụng đòn bẩy kinh doanh, quyết định điểm hoà vốn;

Quyết định đầu tư là quyết định quan trọng nhất trong các quyết định tài chính doanh nghiệp vì nó tạo ra giá trị doanh nghiệp.

Do đó, khi quyết định đầu tư cần:

+ Phân tích và đánh giá các dự án đầu tư của doanh nghiệp xem có hiệu quả không? Xếp thứ tự hiệu quả của các dự án (Dự án nào hiệu quả nhất, dự án nào ít hiệu quả hơn).

+ Sau đó, căn cứ vào khả năng huy động vốn, khả năng nhân sự của doanh nghiệp để lựa chọn dự án đầu tư.

b. Quyết định tài trợ vốn (quyết định nguồn vốn)

Quyết định tài trợ vốn cũng là một trong những quyết định ảnh hưởng trực tiếp tới tài chính doanh nghiệp. Nếu như quyết định đầu tư liên quan đến bên trái thì quyết định nguồn vốn liên quan đến bên phải của bảng cân đối tài sản. Nó gắn liền với việc quyết định nên lựa chọn nguồn vốn nào cung cấp cho việc mua sắm tài sản, nên sử dụng vốn chủ sở hữu hay vốn vay, nên sử dụng vốn ngắn hạn hay vốn dài hạn. Ngoài ra, quyết định tài trợ còn xem xét mối quan hệ giữa lợi nhuận để lại tái đầu tư và lợi nhuận được phân chia cho cổ đông dưới hình thức cổ tức. Một khi sự lựa chọn nguồn vốn vay hay nguồn vốn của doanh nghiệp, sử dụng nguồn vốn vay ngắn hạn hay vay dài hạn, hoặc lựa chọn giữa lợi nhuận để lại và lợi nhuận phân chia đã được quyết định, thì bước tiếp theo nhà quản lý còn phải quyết định làm thế nào để huy động được các nguồn vốn đó.

Có thể liệt kê một số quyết định về nguồn tài trợ như sau:

- Quyết định huy động vốn ngắn hạn: quyết định vay ngắn hạn hay là sử dụng tín dụng thương mại, quyết định vay ngắn hạn ngân hàng hay phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

- Quyết định huy động nguồn vốn dài hạn: quyết định sử dụng nợ dài hạn hay vốn cổ phần, quyết định vay dài hạn ngân hàng hay phát hành trái phiếu công ty, quyết định sử dụng vốn cổ phần phổ thông hay sử dụng nợ dài hạn, quyết định sử dụng cổ phần phổ thông hay cổ phần ưu đãi.

Xem thêm: Nợ phải trả là gì

- Quyết định quan hệ cơ cấu giữa nợ và vốn chủ sở hữu (đòn bẩy tài chính).

Xem thêm: Vốn chủ sở hữu là gì

- Quyết định vay để mua tài sản cố định hay thuê tài sản

Trên đây là những quyết định liên quan đến quyết định nguồn tài trợ vốn trong hoạt động của công ty. Để có được một quyết định đúng đắn là một thách thức không nhỏ đối với những người phải ra quyết định vì nó gắn liền với tài chính doanh nghiệp, nếu như thiếu hiểu biết về việc sử dụng các công cụ phân tích trước khi ra quyết định.

c. Quyết định phân phối lợi nhuận

Trong quyết định này người quản lý tài chính doanh nghiệp phải lựa chọn giữa việc sử dụng lợi nhuận sau thuế để chia cổ tức hay hay là giữ lại để tái đầu tư. Quyết định nên theo đuổi chính sách cổ tức nào và chính sách cổ tức đó có tác động gì đến giá trị của doanh nghiệp và thị giá cổ phiếu.

Như vậy quyết định phân phối lợi nhuận thì các nhà quản trị tài chính doanh nghiệp cần quan tâm tới 3 vấn đề sau:

- Lựa chọn giữa việc sử dụng lợi nhuận sau thuế để chia cổ tức hay là giữ lại để tái đầu tư.

- Quyết định chính sách cổ tức mà công ty nên theo đuổi.

- Đánh giá sự tác động của chính sách cổ tức lên giá trị công ty và thị giá cổ phiếu.

Ngoài các loại quyết định chủ yếu như trên, còn có các loại quyết định khác liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như: quyết định hình thức chuyển tiền, quyết định phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong hoạt động kinh doanh đối ngoại, quyết định tiền lương hiệu quả, quyết định tiền thưởng… Với mỗi quyết định tài chính, nhà quản trị tài chính doanh nghiệp luôn phải đối mặt với sự mâu thuẫn giữa rủi ro và sinh lời. Một quyết định tài chính khôn ngoan là quyết định có thể tối đa hóa được giá trị doanh nghiệp, muốn vậy quyết định tài chính phải đảm bảo tối thiểu hóa được rủi ro và tối đa hóa được tỷ suất sinh lời cho chủ sở hữu. Đây là điều rất khó cho các nhà quản trị tài chính trong quá trình phân tích và ra quyết định lựa chọn các quyết định tài chính phù hợp.

Nếu quý doanh nghiệp cần làm lại báo cáo tài chính để rà soát lại toàn bộ hoạt động tài chính doanh nghiệp thì có thể tham khảo thêm: Dịch vụ làm báo cáo tài chính

Bài tiếp theo: Các hoạt động tài chính doanh nghiệp